Τον τελευταίο περιμένουν δύσκoλες και σκληρές αποφάσεις, ενώ σημαντικό ρόλο θα επωμιστεί ο υφυπουργός ΠΕΚΑ Ασημάκης Παπαγεωργίου, γνωστός από τη θητεία του στη ΔΕΠΑ (2006-2009) ο οποίος και αναλαμβάνει το χαρτοφυλάκιο της Ενέργειας, με το πιθανότερο καίριοι τομείς όπως ο ηλεκτρισμός να αποτελέσουν συναρμοδιότητα με τον κ. Λιβιεράτο.
Δεν χρειάζεται πολύ μυαλό για να αντιληφθεί κάποιος ότι το νούμερο ένα ζήτημα που θα απασχολήσει τη νέα ηγεσία του ΥΠΕΚΑ στον ενεργειακό τομέα θα είναι η παραπαίουσα κατάσταση στην αγορά ηλεκτρισμού. Μπορεί τα δάνεια από το Παρακαταθηκών να μπήκαν στα ταμεία της ΔΕΗ (130 εκ. ευρώ) και της ΔΕΠΑ (100 εκ. ευρώ), ωστόσο πέραν του γεγονότος ότι εκκρεμεί ακόμη η εκταμίευση του 3ου δανείου προς το ΛΑΓΗΕ, πληροφορίες φέρουν τη Κομισιόν να εκφράζει αμφιβολίες ως προς το κατά πόσον οι χορηγήσεις αυτές είναι συμβατές με την κοινοτική νομοθεσία, ώστε να μην θεωρηθούν κρατικές ενισχύσεις. Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, και παρά τα περί του αντιθέτου λεγόμενα, προεκλογικά ο υπηρεσιακός υπουργός Οικονομικών Γιώργος Ζανιάς, μπροστά στο φόβο ενός μπλακ- άουτ, έσπευσε να δώσει το "οκέυ" στην εκταμίευση των δύο δανείων από το ΤΠΔ χωρίς να έχει εξασφαλίσει τη σύμφωνη γνώμη της Κομισιόν.
Τώρα η τελευταία για να δώσει την τελική της έγκριση φέρεται να ζητά με επιστολή της περισσότερες εξηγήσεις γύρω από τα ποσά, τους όρους, τις πιθανές προκαταβολές, και τις διασφαλίσεις ότι τα δάνεια θα διατεθούν για να αντιμετωπίσουν βραχυπρόθεσμα το πρόβλημα ρευστότητας και δεν θα διοχετευθούν σε άλλες επενδύσεις, θέμα που θα κληθεί να διαχειριστεί άμεσα ο νέος υπουργός. Αλλά ακόμη και θετικά να κλείσει το θέμα, να δώσουν δηλαδή οι Βρυξέλλες τις ευλογίες τους, τα δάνεια δεν αποτελούν παρά "ασπιρίνες" στο πρόβλημα ρευστότητας της αγοράς, αφού αν η νέα ηγεσία του ΥΠΕΚΑ δεν λάβει δομικά και διαρθρωτικά μέτρα σαν αυτά που έχει εισηγηθεί η ΡΑΕ (βλέπε μελέτη PWC), από το Σεπτέμβριο και μετά θα ψάχνουμε πάλι για νέα δάνεια. Τέτοιες αλλαγές είναι και να σταματήσει η υπερφορολόγηση στο ηλεκτρικό ρεύμα (σχεδόν το 35% της αξίας του λογαριασμού είναι φόροι τέλη, κλπ), βασικός παράγοντας αύξησης των απλήρωτων λογαριασμών.
Νέα αύξηση στα τιμολόγια εντός 2012
Τα δύο επόμενα θέματα που σχετίζονται ευθέως με το πρώτο, και θα κληθεί
να αντιμετωπίσει άμεσα η νέα ηγεσία του ΥΠΕΚΑ, είναι η αύξηση των
τιμολογίων της ΔΕΗ εντός του 2012, και η αλλαγή στο σημερινό καθεστώς
στήριξης των ΑΠΕ. Ήδη από το Μάιο η τρόικα είχε θέσει δεσμευτικούς όρους για να εγκρίνει το δάνειο (ενιαίο τότε προς το ΛΑΓΗΕ) από το Ταμείο Παρακαταθηκών.
Ποιοι ήταν αυτοί ;
Καταρχήν η αύξηση των τιμολογίων στη χαμηλή τάση, αφού η τρόικα έχοντας
μελετήσει το πρόβλημα ρευστότητας της αγοράς είχε καταλήξει ότι η
μείωση της ρευστότητας δεν είναι συγκυριακή αλλά δομική, και συνδέεται
με το γεγονός ότι οι ανατιμήσεις που έγιναν από την 1η Ιανουαρίου δεν ήταν αρκετές. Από την αύξηση του 13%, μόνο ένα ποσοστό 1% αφορούσε σε αύξηση της ενέργειας, ενώ το υπόλοιπο κάλυψε τέλη και υπηρεσίες κοινής ωφέλειας. Συνεπώς μια αύξηση της τάξης του 5% από τον Ιούλιο θα έδινε ανάσα στην αγορά, εισηγούνταν το Μάιο η τρόικα. Εκτιμάται ότι το θέμα θα τεθεί προς τον κ. Λιβιεράτο από την τρόικα και πολύ σύντομα μάλιστα (σσ : ίσως την επόμενη εβδομάδα να επισκεφθεί την Αθήνα), και για ένα επιπλέον λόγο : τη δραστηριοποίηση στην αγορά και άλλων προμηθευτών πέραν της ΔΕΗ, αφού όπως έδειξε η τύχη των Energa, Hellas Power και Revma ENA, χωρίς τιμολόγια που να αντανακλούν το πραγματικό κόστος, πραγματική απελευθέρωση της αγοράς δεν γίνεται.Εκτιμάται επομένως, ότι θα επανέλθουν ζητήματα όπως η ρήτρα καυσίμου που έχει εισηγηθεί από το 2011 η ΡΑΕ. Πόσο μάλιστα όταν με βάση το μνημόνιο, έπρεπε η ελληνική κυβέρνηση μέχρι το τέλος του α’ 6μηνου του 2012 να έχει ενημερώσει την τρόικα για τα μέτρα που θα εφαρμόσει, ώστε από τον Ιούνιο του 2013 και μετά να γίνει πράξη η πλήρης απελευθέρωση των τιμολογίων χαμηλής τάσης, και η σύνδεση της αγοράς χονδρικής με τη λιανική.
Πώληση μονάδων ΔΕΗ, ιδιωτικοποιήσεις
Aλλο καυτό μέτωπο είναι αυτό των ιδιωτικοποίησεων. Εδώ και δύο μήνες από τα μέσα Απριλίου, οι εξελίξεις σε ΔΕΠΑ, ΔΕΗ, ΕΛΠΕ έχουν μπει στον προεκλογικό πάγο.Στην πιο προχωρημένη απ’ αυτές, το διαγωνισμό του Ταμείου Ιδιωτικοποιήσεων για τη ΔΕΠΑ, έχουν προκριθεί στη β' φάση 14 από τους 17 "μνηστήρες". Όσο για τη ΔΕΗ, έχει παγώσει λόγω των αλεπάλληλων εκλογών η ανακοίνωση από την Κομισιόν για τις 4 λιγνιτικές μονάδες που πρόκειται να πωληθούν. Τι στάση θα τηρήσει επ’ αυτού η κυβέρνηση Σαμαρά ; Υπενθυμίζουμε ότι σε πρόσφατη συνέντευξή του ο νέος υφυπουργός ΠΕΚΑ Σταύρος Καλαφάτης είχε χαρακτηρίσει την πώληση μονάδων της ΔΕΗ ως "έσχατο μέτρο, προτού αποκλειστούν άλλα, ισοδύναμα για την ανάπτυξη του υγιούς ανταγωνισμού στην ενεργειακή αγορά".
Σε κάθε περίπτωση, στις εκκρεμότητες με βάση και τις δεσμεύσεις που έχει λάβει η προηγούμενη κυβέρνηση, είναι να προκηρυχθεί από το Ταμείο Ιδιωτικοποιήσεων ο διαγωνισμός για την πώληση του 35% των ΕΛΠΕ, να υπάρξουν εξελίξεις στο μέτωπο της ΔΕΠΑ, και να ανακοινωθούν οι οριστικές αποφάσεις για το άνοιγμα της αγοράς λιγνίτη (δηλαδή οι 4 μονάδες της ΔΕΗ, μαζί με άλλα μέτρα),
Εντός του 3ου τριμήνου του 2012, τοποθετείται και η προκήρυξη του διαγωνισμού για την ιδιωτικοποίηση της ΔΕΗ, που συνεπάγεται πώληση τόσο λιγνιτικών όσο και υδροηλεκτρικών της μονάδων, χωρίς ωστόσο κανείς να μπορεί να πει αν θα τηρηθούν τα χρονοδιαγράμματα ή τι θα αλλάξει απ’ όλα τα παραπάνω η νέα κυβέρνηση του Αντώνη Σαμαρά…
Αλλαγές σε διοικήσεις ενεργειακών ΔΕΚΟ
Στα παραπάνω, θα πρέπει κανείς να προσθέσει και τις αλλαγές που θα υπάρξουν στις διοηκήσεις των ενεργειακών ΔΕΚΟ (ΔΕΗ, ΔΕΠΑ, ΔΕΣΦΑ) καθώς
και όλων των εποπτευόμενων από το ΥΠΕΚΑ οργανισμών, κάτι που θα
εξαρτηθεί και από τις "ισσοροπίες" των τριών κομμάτων στη νέα κυβέρνηση.
Ταρίφες ΑΠΕ, αλλαγές στο μοντέλο
Επόμενο θέμα, πάντα σχετικό με τη βιωσιμότητα της αγοράς ηλεκτρισμού,
είναι οι ταρίφες των ΑΠΕ. Όπως έγραψε χθες το "energypress" ("Μνημόνιο από την Κομισιόν και για τις ταρίφες των φωτοβολταικών"),
οι Βρυξέλλες έχουν βάλει για τα καλά στο μάτι τις ταρίφες των ΑΠΕ στην
Ελλάδα, με το σκεπτικό ειδικά στα φωτοβολταικά ότι δεν μπορεί σε μια
χώρα με ηλιοφάνεια πολλαπλάσια αυτής της Γερμανίας, οι ταρίφες να είναι
διπλάσιες, και οι αποδόσεις 25%-30% έναντι 8%-12% της
τελευταίας. Στο πλαίσιο αυτό έχουν πέσει στο τραπέζι μια σειρά από
ιδέες, που περιλαμβάνουν από την επιβολή έκτακτης εισφοράς στα κέρδη των
εταιρειών φωτοβολταικών (το επικρατέστερο), και τη καθιέρωση πλαφόν
στην πωλούμενη ενέργεια στο σύστημα, μέχρι το πιο ακραίο σενάριο που
είναι ακόμη και "μαχαίρι" στις ταρίφες των εν λειτουργία έργων (σσ :
αντίκειται στη νομοθεσία).
