Όπως μπορεί κανείς να δει στο ιστορικό ΦΕΚ, με το άρθρο 1 του Ν.1468 της 7ης Αυγούστου 1950 "Ιδρύεται Οργανισμός υπό την επωνυμίαν "Δημόσια Επιχείρισις Ηλεκτρισμού", σκοπόν έχων ...
την κατασκευήν και εκμετάλλευσιν υδροηλεκτρικών και θερμοηλεκτρικών εργοστασίων καθ` άπασαν την χώραν, την εγκατάστασιν εθνικού δικτύου προς μεταφοράν της παραγομένης ηλεκτρικής ενεργείας και την διάθεσιν αυτής".
Γιατί ιδρύθηκε τότε η ΔΕΗ; Μήπως δεν υπήρχαν τότε παντού στη Ελλάδα διάσπαρτες ηλεκτρικές εταιρείες; Μα ακριβώς γι' αυτό ιδρύθηκε η ΔΕΗ: επειδή ο τομέας του ηλεκτρισμού ήταν τόσο κατακερματισμένος, που κάθε "πάροχος" έκανε ό,τι ήθελε, πρόσφερε όποια ποιότητα ρεύματος ήθελε και τα φώτα τρεμόπαιζαν, σε όποια τιμή ήθελε, ρεύμα υπήρχε μόνο στις πόλεις και κανένας δεν ενδιαφερόταν γα τα χωριά. Χωριά που τότε ήταν εξαιρετικά πολυάνθρωπα, καμιά σχέση με τα σημερινά εγκαταλειμμένα, που έχουν στείλει όλους στην Αθήνα και τα μεγάλα αστικά κέντρα.
Συνεχίζει
το ΦΕΚ:
"2. Ο
Οργανισμός ούτος αποτελεί δημοσίαν επιχείρησιν ανήκουσαν εξ ολοκλήρου
εις το Ελληνικόν Δημόσιον, λειτουργούσαν χάριν του δημοσίου συμφέροντος,
αλλά κατά τους κανόνας της ιδιωτικής οικονομίας, απολαμβάνουσιν
διοικητικής και οικονομικής αυτοτελείας, τελούσαν όμως υπό την ανωτάτην
εποπτείαν και τον έλεγχον του Κράτους. Τα της οργανώσεως και λειτουργίας
αυτής θέλουσι ρυθμισθή διά Β. Διατάγματος εφ' άπαξ εκδιδομένου προτάσει
του Υπουργικού Συμβουλίου και εισηγήσει του Υπουργού Συντονισμού".
Εκείνα τα χρόνια η Ελλάδα έβγαινε από ένα καταστροφικό Εμφύλιο, που
ακολούθησε τη Γερμανική Κατοχή. Δεν είχε περιθώρια για
"μετοχοποιήσεις", για "ιδιώτες επενδυτές", για
"προσέλκυση κεφαλαίων", για "στρατηγικούς επενδυτές" και
άλλα παραμύθια. Ο Ελληνικός λαός, ο ρημαγμένος απ' τους πολέμους, ήταν ο
μοναδικός επενδυτής και ο μοναδικός ιδιοκτήτης της ΔΕΗ.
Ο λιγνίτης του Αλιβερίου, που βλέπουμε δίπλα, ήταν το μεγάλο στήριγμα
της ΔΕΗ στα πρώτα της βήματα. Ελληνικός λιγνίτης, που έδινε δουλειά στους
Έλληνες, που έδινε τη φθηνότερη κιλοβατώρα στη χώρα. Μήπως δεν υπήρχε και τότε
εισαγόμενος λιθάνθρακας; Μήπως δεν υπήρχε εισαγόμενο μαζούτ και πετρέλαιο; Ο
Ελληνικός λιγνίτης ήταν το καύσιμο που διάλεξαν τότε. Γιατί ήθελαν να
υπηρετήσουν τις ανάγκες του έθνους, όχι των πετρελαιάδων, όχι των εισαγωγέων.
Και
στην 3η παράγραφο του άρθρου 1 του νόμου :
"3. Ειδικώς η Δημοσία Επιχείρησις Ηλεκτρισμού υποχρεούται όπως:
α) Διασφαλίση την οικονομικήν αυτάρκειαν αυτής.
β)
Παρέχη την παραγόμενην ηλεκτρική ενέργειαν προς τους αγροτικούς και
αστικούς πληθυσμούς εις την ευθυνοτέραν δυνατήν τιμήν, ενεργούσα βάσει
υγιών εμπορικών αρχών, εντός των πλαισίων της γενικωτέρας οικονομικής
πολιτικής της Χώρας.
γ)
Αποφεύγη τας αδικαιολογήτους διακρίσεις κατά την παροχήν ηλεκτρικής
ενεργείας μεταξύ των διαφόρων περιοχών της Χώρας και κατά τον καθορισμόν
των τιμολογίων μεταξύ καταναλωτών της αυτής κατηγορίας.
δ)
Διαθέτη τα πραγματοποιούμενα έσοδα μετά την αφαίρεσιν κρατήσεων προς
σχηματισμόν αποθεματικών, αποκλειστικώς προς τελειοποίησιν και
συμπλήρωσιν των εγεκαταστάσεων, βελτίωσιν των όρων εξυπηρετήσεως του
κοινού και μείωσιν της τιμής της ηλεκτρικής ενεργείας απαγορευομένης της
διαθέσεως αυτών διά σκοπόν ξένον προς τους υπό του παρόντος
καθοριζομένους σκοπούς αυτής".
Και η ΔΕΗ τα κατάφερε να μεγαλώσει και να αναπτυχθεί και μαζί της
αναπτυσσόταν και η χώρα. Μετά τον ΑΗΣ Αλιβερίου ήλθε άλλος ένας λιγνιτικός
σταθμός, ο ΑΗΣ Πτολ/δας, που τον βλέπουμε δίπλα σε φωτογραφία του 1959. Κι
ύστερα άρχισαν να προστίθενται κι άλλες μονάδες στην Πτολεμαΐδα, κι άλλοι
λιγνιτικοί ΑΗΣ στη χώρα. Στη δεκαετία του 1970 οι απανωτές πετρελαϊκές κρίσεις
έδωσαν νέα ώθηση στο λιγνίτη, νέα ορυχεία στη Δυτική Μακεδονία, νέοι ΑΗΣ. Ο
λιγνίτης θωράκισε τη χώρα απέναντι στις απρόβλεπτες μεταβολές των τιμών των
εισαγόμενων καυσίμων, απέναντι στα παιχνίδια των διεθνών κερδοσκόπων, απέναντι
στις αυξήσεις τιμών που έφερνε η αναταραχή στη Μέση Ανατολή. Χάρη στο λιγνίτη η
χώρα είχε για δεκαετίες απ' τα πιο φθηνά τιμολόγια σε όλη την Ευρώπη. Χάρη στο
λιγνίτη κατάφερε η ΔΕΗ να εξασφαλίσει φθηνή ηλεκτρική ενέργεια στα νησιά, να
δώσει ενιαίο τιμολόγιο σε όλη τη χώρα, ανεξάρτητα απ' τα τοπικά αυξημένα κόστη
παραγωγής με πετρέλαιο.
Κι ο κόσμος από δίπλα όλα αυτά τα χρόνια, παρακολουθούσε το έργο των
τεχνιτών της ΔΕΗ να φέρει το ρεύμα σε όλη την επικράτεια. Οι εναερίτες με τα
ειδικά πέδιλα, που ανέβαιναν παντού στις γειτονιές, όπως βλέπουμε στη
φωτογραφία του 1959, ήταν το αγαπημένο θέαμα της πιτσιρικαρίας και
τροφοδοτούσαν τα όνειρα όλων για μια καλύτερη ζωή, βασισμένη στα αγαθά του
ηλεκτρισμού.
Οι
αναρτήσεις μας βρίσκονται και στο Facebook, στη διεύθυνση Greeklignite ! Δείτε μας λοιπόν τώρα και στο
Facebook και κάντε Like στη σελίδα μας!
Και σιγά-σιγά απλώθηκε το δίκτυο παντού και χρειάστηκαν νέα δίκτυα
υψηλής τάσης. Οι χαλύβδινοι πυλώνες ένωσαν τη Βόρεια με τη Νότια Ελλάδα κι ο
κόσμος έβλεπε με δέος τους ανθρώπους-πουλιά της ΔΕΗ να αναρριχώνται με περισσή
τόλμη στα 20-30 μέτρα πάνω απ' το έδαφος, όπως βλέπουμε σε φωτογραφία του 1968.
Και βέβαια δεν έλειψαν ποτέ τα δυστυχήματα όλα αυτά τα χρόνια, δεν είναι λίγοι
οι τεχνίτες της ΔΕΗ που κεραυνοβολήθηκαν απ' το ηλεκτρικό ρεύμα, δεν είναι
λίγοι αυτοί που άφησαν την τελευταία τους πνοή στα λιγνιτωρυχεία.
Η ιστορία του
ηλεκτρισμού στην Ελλάδα είναι γραμμένη με τον κόπο και το αίμα των τεχνιτών,
των απλών ανθρώπων του λαού μας. Αυτά τα δίκτυα υψηλής τάσης σήμερα είναι ο
ΑΔΜΗΕ, που η κυβέρνηση έχει ήδη νομοθετήσει να ξεπουλήσει, προσπαθώντας με
ψέματα να δικαιολογήσει τα αδικαιολόγητα. Δεν πρόκειται να
ξεπουλήσει τον ΑΔΜΗΕ, δεν πρόκειται να ξεπουλήσει σίδερα και καλώδια: κομμάτι
απ' την ιστορία αυτού του τόπου θέλει να ξεπουλήσει, κομμάτι απ' το μόχθο δυο
γενιών Ελλήνων για να φτάσει το ρεύμα παντού.
Οι
επενδύσεις που χρειάζονται στην ενέργεια είναι μεγάλες, με μεγάλο χρόνο
απόσβεσης και μικρά ποσοστά κέρδους, προκειμένου να παραμένει το κόστος της
ενέργειας προσιτό στον τελικό καταναλωτή. Η φύση λοιπόν των επενδύσεων αυτών
είναι από μόνη της το φυσικό αντικείμενο του δημόσιου τομέα, αφού παντού και πάντοτε έχει αποδειχθεί ότι οι ιδιώτες
ενδιαφέρονται μόνο για το βραχυπρόθεσμο και μεγιστοποιημένο κέρδος, όχι για τη δημόσια ωφέλεια.
Τα δυο κόμματα που κυβέρνησαν τη χώρα στη
μεταπολίτευση έχουν καταφέρει να ταυτιστούν τόσο πολύ με τον κρατικό μηχανισμό,
που να κατασυκοφαντήσουν τελικά την έννοια του "δημόσιου". Όταν
"πονάει το χέρι" δεν "κόβουμε το κεφάλι". Δεν είναι οι
ιδιωτικοποιήσεις που χρειαζόμαστε, είναι νέοι θεσμοί αποσαφήνισης και
προάσπισης της έννοιας του "δημόσιου". Είναι νέοι θεσμοί που θα
φέρουν την αποκομματικοποίηση του κράτους, την αξιοκρατία στο δημόσιο τομέα,
ώστε οι Έλληνες επιστήμονες που διαπρέπουν παντού στον κόσμο να μπορούν να
βρουν επιτέλους πεδίο επιστροφής στην πατρίδα. Ώστε τα νέα παιδιά να μην
ξενιτεύονται, επειδή δεν μπορούν να ανταγωνιστούν με ίσους όρους τα παιδιά του
"κομματικού σωλήνα".
Είναι
ιδιαίτερα λυπηρό ότι βρέθηκαν ανιστόρητοι βουλευτές να ψηφίσουν το ξεπούλημα
του ΑΔΜΗΕ. Άνθρωποι του στενού κομματικού σωλήνα, κάποιοι απ' τους οποίους δεν
έχουν δουλέψει ποτέ στη ζωή τους και δεν μπορούν καν ν' αντιληφθούν τον κόπο
που χρειάστηκε για να γίνουν όλα αυτά τα δίκτυα, το αίμα με το οποίο είναι
ποτισμένα.
Στη
μαρτυρική Κύπρο, που χρεοκόπησε κι αυτή μαζί με την Ελλάδα και τον
Ευρωπαϊκό Νότο, βρέθηκαν βουλευτές που αρνήθηκαν να ψηφίσουν το
νομοσχέδιο της
ιδιωτικοποίησης της εκεί ΔΕΗ, της ΑΗΚ και των άλλων οργανισμών. Το
νομοσχέδιο δεν πέρασε, (25 υπέρ, 25 κατά, 5 αποχές), κι ας ήταν η ψήφισή
του προαπαιτούμενο
για τη δόση της τρόικας. Στην Ελλάδα, εάν φθάσει να συζητηθεί νομοσχέδιο
για ξεπούλημα της ΔΕΗ, θα βρεθούν 2-3 πατριώτες βουλευτές, που θα
αντιληφθούν έστω και την τελευταία στιγμή την ευθύνη τους να μην
ξεπουλήσουν
την ιστορία αυτού του τόπου; Η χώρα τώρα πια έχει "πρωτογενές
πλεόνασμα", "όπως το 1943", που λέει κι η Λαγκάρντ ...
