Το θεσμικό πλαίσιο και τους κανόνες που θα διέπουν το μοντέλο
δημοπράτησης λιγνιτικής ισχύος εκ μέρους της ΔΕΗ, έχει ξεκινήσει να
επεξεργάζεται η ΡΑΕ μετά από παρότρυνση της πολιτικής ηγεσίας του ΥΠΕΚΑ.
Το λεγόμενο και «γαλλικό μοντέλο» είχε περιληφθεί ως πρόταση της ΡΑΕ στο πλαίσιο του ευρύτερου σχεδίου για την αναδιοργάνωση της αγοράς ηλεκτρισμού και έγινε αποδεκτό από την ηγεσία του Υπουργείου Ενέργειας, η οποία μάλιστα ζήτησε από την Αρχή να ετοιμάσει - ει δυνατόν ως το Σεπτέμβριο- ένα πρώτο θεσμικό πλαίσιο "μεταφοράς" του στα ελληνικά δεδομένα, ώστε το μέτρο να είναι έτοιμο για να εφαρμοστεί το συντομότερο δυνατό.
Στη δεύτερη φάση των μέτρων που πρόκειται να λάβει το υπουργείο περί τον Σεπτέμβριο, είναι πιθανόν να περιληφθεί η θεσμοθέτηση των δημοπρασιών λιγνιτικής και υδροηλεκτρικής ισχύος που εισηγείται η ΡΑΕ. Σε μια τέτοια περίπτωση, θα μπορούσε να ισχύσει προς το τέλος του έτους ή από τις αρχές του 2013, συμβάλλοντας έτσι ώστε να ανοίξει ο ανταγωνισμός στην "κλειστή" ακόμη ελληνική αγορά ηλεκτρισμού, (πολύ πριν πωληθούν μονάδες της ΔΕΗ), με στόχο να αποκλιμακωθούν κάπως οι πιέσεις από τις επερχόμενες γενναίες αυξήσεις τιμολογίων. Κι αυτό καθώς το σκεπτικό της προτεινόμενης διάταξης είναι μέσα από προθεσμιακά συμβόλαια, αφενός οι βιομηχανίες να αποκτήσουν πρόσβαση σε φθηνό ρεύμα, αφετέρου οι προμηθευτές να διαθέτουν τη φθηνή αυτή ενέργεια, απευθείας στους πελάτες τους μέσω χαμηλότερων τιμολογίων.
Η πρόταση της ΡΑΕ στηρίχτηκε σε μελέτη του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών που περιγράφει ανάλογες διαδικασίες που ακολουθούνται σε άλλες χώρες, με πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα τη Γαλλία, όπου, με τον τρόπο αυτό, επιτεύχθηκε η πρόσβαση βιομηχανιών και καταναλωτών στην φθηνή πυρηνική ενέργεια. Άλλες χώρες που εφαρμόζουν τέτοια μοντέλα είναι η Ολλανδία, η Ρουμανία, η Αυστραλία και ο Καναδάς.
Το μοντέλο των δημοπρασιών στηρίζεται στην εξής αρχή: Οι μεγάλες ενεργοβόρες βιομηχανίες γνωρίζοντας τις ανάγκες τους και τις ιδιαιτερότητες της κατανάλωσής τους (διακυμάνσεις, ώρες αιχμής κ.λπ.) «κλείνουν» μια ποσότητα ισχύος, πιθανόν μάλιστα για συγκεκριμένες ώρες της ημέρας, σε μια προσυμφωνημένη χαμηλή τιμή, και άρα εκμεταλλεύονται και οι ίδιες το χαμηλό κόστος που έχει η ΔΕΗ από αυτές τις λιγνιτικές ή υδροηλεκτρικές μονάδες.
Αντίστοιχα, οι εταιρείες προμήθειας, μπορούν κι αυτές να αγοράσουν φθηνό ρεύμα, υπό την προϋπόθεση όμως ότι θα έχουν συνάψει συγκεκριμένα συμβόλαια πώλησης με καταναλωτές. Έτσι το όφελος που θα έχουν θα «περάσει» στους καταναλωτές και δεν θα το εκμεταλλευτούν οι ίδιες για την αύξηση των κερδών τους. Με αυτή τη δεύτερη διαδικασία θα μπορούν να έχουν πρόσβαση σε φθηνή ενέργεια και οι μικρότερες βιομηχανικές μονάδες που, λόγω μεγέθους, δεν θα μπορούσαν να συμμετάσχουν από μόνες τους σε δημοπρασίες.
Το ύψος της προς δημοπράτηση ισχύος θα το καθορίζει η ΔΕΗ. Γίνεται λόγος για μια περιορισμένη ποσότητα, μερικές εκατοντάδες μεγαβάτ το χρόνο, που θα δημοπρατούνται σε δύο, τρία ή περισσότερα πακέτα και σε περισσότερους από έναν γύρους. Η ΔΕΗ θα πουλάει την παραγωγή αυτή σε όποιον δώσει την υψηλότερη προσφορά, με βάση όμως ένα ρυθμιζόμενο τιμολογιακό "κατώφλι": Το (ελεγχόμενο από τη ΡΑΕ) κόστος παραγωγής της, συν ένα εύλογο κέρδος για την ίδια τη ΔΕΗ.
Πρόκειται για ένα θέμα που έχει συζητηθεί εκτενώς από το 2009 έως σήμερα ανάμεσα στη ΡΑΕ και τον πρόεδρο της ΔΕΗ Αρθούρο Ζερβό, έχοντας σε μεγάλο βαθμό τη σύμφωνη γνώμη του, καθώς έτσι δίνεται η δυνατότητα να "ανοίξει" η ελληνική αγορά ηλεκτρισμού, χωρίς ταυτόχρονα να πουληθούν μονάδες της επιχείρησης, και ενώ παράλληλα εκείνη εξασφαλίζει έσοδα.
Tώρα βέβαια που μπαίνει στην πρώτη γραμμή η ιδιωτικοποίηση της ΔΕΗ και μάλιστα με προκρινόμενο μοντέλο εκείνο της απόσπασης λιγνιτικών και υδροηλεκτρικών μονάδων και της πώλησής τους ως «πακέτο», η υπόθεση των δημοπρασιών μπαίνει σε νέα βάση.
Παρόλα αυτά, επειδή η δημιουργία και πώληση «μικρών ΔΕΗ» εκτιμάται ότι δεν μπορεί να υλοποιηθεί νωρίτερα από ένα χρόνο μετά την έναρξη της διαδικασίας, το σχέδιο για δημοπρασίες ισχύος μπορεί να λειτουργήσει, αφενός μεν ως μεταβατικό, αφετέρου δε ως συμπληρωματικό. «Αν περιμένουμε την κατάληξη της συνολικής διαδικασίας αποκρατικοποιήσεων δεν θα μείνει καμία από τις θνήσκουσες βιομηχανίες της χώρας» δηλώνεται αρμοδίως.
www.energypress.gr
Το λεγόμενο και «γαλλικό μοντέλο» είχε περιληφθεί ως πρόταση της ΡΑΕ στο πλαίσιο του ευρύτερου σχεδίου για την αναδιοργάνωση της αγοράς ηλεκτρισμού και έγινε αποδεκτό από την ηγεσία του Υπουργείου Ενέργειας, η οποία μάλιστα ζήτησε από την Αρχή να ετοιμάσει - ει δυνατόν ως το Σεπτέμβριο- ένα πρώτο θεσμικό πλαίσιο "μεταφοράς" του στα ελληνικά δεδομένα, ώστε το μέτρο να είναι έτοιμο για να εφαρμοστεί το συντομότερο δυνατό.
Στη δεύτερη φάση των μέτρων που πρόκειται να λάβει το υπουργείο περί τον Σεπτέμβριο, είναι πιθανόν να περιληφθεί η θεσμοθέτηση των δημοπρασιών λιγνιτικής και υδροηλεκτρικής ισχύος που εισηγείται η ΡΑΕ. Σε μια τέτοια περίπτωση, θα μπορούσε να ισχύσει προς το τέλος του έτους ή από τις αρχές του 2013, συμβάλλοντας έτσι ώστε να ανοίξει ο ανταγωνισμός στην "κλειστή" ακόμη ελληνική αγορά ηλεκτρισμού, (πολύ πριν πωληθούν μονάδες της ΔΕΗ), με στόχο να αποκλιμακωθούν κάπως οι πιέσεις από τις επερχόμενες γενναίες αυξήσεις τιμολογίων. Κι αυτό καθώς το σκεπτικό της προτεινόμενης διάταξης είναι μέσα από προθεσμιακά συμβόλαια, αφενός οι βιομηχανίες να αποκτήσουν πρόσβαση σε φθηνό ρεύμα, αφετέρου οι προμηθευτές να διαθέτουν τη φθηνή αυτή ενέργεια, απευθείας στους πελάτες τους μέσω χαμηλότερων τιμολογίων.
Η πρόταση της ΡΑΕ στηρίχτηκε σε μελέτη του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών που περιγράφει ανάλογες διαδικασίες που ακολουθούνται σε άλλες χώρες, με πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα τη Γαλλία, όπου, με τον τρόπο αυτό, επιτεύχθηκε η πρόσβαση βιομηχανιών και καταναλωτών στην φθηνή πυρηνική ενέργεια. Άλλες χώρες που εφαρμόζουν τέτοια μοντέλα είναι η Ολλανδία, η Ρουμανία, η Αυστραλία και ο Καναδάς.
Το μοντέλο των δημοπρασιών στηρίζεται στην εξής αρχή: Οι μεγάλες ενεργοβόρες βιομηχανίες γνωρίζοντας τις ανάγκες τους και τις ιδιαιτερότητες της κατανάλωσής τους (διακυμάνσεις, ώρες αιχμής κ.λπ.) «κλείνουν» μια ποσότητα ισχύος, πιθανόν μάλιστα για συγκεκριμένες ώρες της ημέρας, σε μια προσυμφωνημένη χαμηλή τιμή, και άρα εκμεταλλεύονται και οι ίδιες το χαμηλό κόστος που έχει η ΔΕΗ από αυτές τις λιγνιτικές ή υδροηλεκτρικές μονάδες.
Αντίστοιχα, οι εταιρείες προμήθειας, μπορούν κι αυτές να αγοράσουν φθηνό ρεύμα, υπό την προϋπόθεση όμως ότι θα έχουν συνάψει συγκεκριμένα συμβόλαια πώλησης με καταναλωτές. Έτσι το όφελος που θα έχουν θα «περάσει» στους καταναλωτές και δεν θα το εκμεταλλευτούν οι ίδιες για την αύξηση των κερδών τους. Με αυτή τη δεύτερη διαδικασία θα μπορούν να έχουν πρόσβαση σε φθηνή ενέργεια και οι μικρότερες βιομηχανικές μονάδες που, λόγω μεγέθους, δεν θα μπορούσαν να συμμετάσχουν από μόνες τους σε δημοπρασίες.
Το ύψος της προς δημοπράτηση ισχύος θα το καθορίζει η ΔΕΗ. Γίνεται λόγος για μια περιορισμένη ποσότητα, μερικές εκατοντάδες μεγαβάτ το χρόνο, που θα δημοπρατούνται σε δύο, τρία ή περισσότερα πακέτα και σε περισσότερους από έναν γύρους. Η ΔΕΗ θα πουλάει την παραγωγή αυτή σε όποιον δώσει την υψηλότερη προσφορά, με βάση όμως ένα ρυθμιζόμενο τιμολογιακό "κατώφλι": Το (ελεγχόμενο από τη ΡΑΕ) κόστος παραγωγής της, συν ένα εύλογο κέρδος για την ίδια τη ΔΕΗ.
Πρόκειται για ένα θέμα που έχει συζητηθεί εκτενώς από το 2009 έως σήμερα ανάμεσα στη ΡΑΕ και τον πρόεδρο της ΔΕΗ Αρθούρο Ζερβό, έχοντας σε μεγάλο βαθμό τη σύμφωνη γνώμη του, καθώς έτσι δίνεται η δυνατότητα να "ανοίξει" η ελληνική αγορά ηλεκτρισμού, χωρίς ταυτόχρονα να πουληθούν μονάδες της επιχείρησης, και ενώ παράλληλα εκείνη εξασφαλίζει έσοδα.
Tώρα βέβαια που μπαίνει στην πρώτη γραμμή η ιδιωτικοποίηση της ΔΕΗ και μάλιστα με προκρινόμενο μοντέλο εκείνο της απόσπασης λιγνιτικών και υδροηλεκτρικών μονάδων και της πώλησής τους ως «πακέτο», η υπόθεση των δημοπρασιών μπαίνει σε νέα βάση.
Παρόλα αυτά, επειδή η δημιουργία και πώληση «μικρών ΔΕΗ» εκτιμάται ότι δεν μπορεί να υλοποιηθεί νωρίτερα από ένα χρόνο μετά την έναρξη της διαδικασίας, το σχέδιο για δημοπρασίες ισχύος μπορεί να λειτουργήσει, αφενός μεν ως μεταβατικό, αφετέρου δε ως συμπληρωματικό. «Αν περιμένουμε την κατάληξη της συνολικής διαδικασίας αποκρατικοποιήσεων δεν θα μείνει καμία από τις θνήσκουσες βιομηχανίες της χώρας» δηλώνεται αρμοδίως.
www.energypress.gr